Giriş: Deri, vücudun en büyük organı olup çeşitli tümörler ve kitleler için birincil yerleşim alanıdır. Plastik cerrahlar, hem estetik hem de fonksiyonel sonuçları optimize ederek iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) deri tümörlerinin cerrahi tedavisinde uzmanlaşmıştır. Bu yazıda, bu tür tümörlerin tanımı, tedavi yöntemleri ve ameliyat öncesi ve sonrası süreçler hakkında bilgi vereceğiz.

İyi Huylu Deri Tümörleri:

• Tanım: İyi huylu deri tümörleri, genellikle kanserli olmayan ve metastaz yapmayan tümörlerdir. Yaygın olarak görülen iyi huylu tümörler şunlardır:

  • Nevüs (Benler): Melanositlerin bir araya gelmesiyle oluşan cilt lekeleridir. Çoğu zararsızdır, ancak bazıları kansere dönüşme riski taşır.
  • Lipomlar: Yağ dokusundan kaynaklanan yumuşak kitlelerdir.
  • Sebase Kistler: Yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan kistik yapılardır.
  • Dermatofibromlar: Cildin bağ dokusundan kaynaklanan sert, genellikle kahverengi lekelerdir.

• Tedavi:

  • Cerrahi Eksizyon: Tümörün tamamen çıkarılması en yaygın tedavi yöntemidir. Lokal anestezi altında yapılabilir ve genellikle basit bir işlemdir.
  • Kriyoterapi: Dondurarak tedavi yöntemi, küçük ve yüzeysel tümörler için kullanılabilir.

Kötü Huylu Deri Tümörleri:

• Tanım: Kötü huylu deri tümörleri, cilt kanseri olarak da bilinir ve cilt hücrelerinin kontrolsüz büyümesiyle oluşur. Yaygın türler şunlardır:

  • Bazal Hücreli Karsinom (BCC): En sık görülen cilt kanseri türüdür. Yavaş büyür ve nadiren metastaz yapar.
  • Skuamöz Hücreli Karsinom (SCC): İkinci en yaygın cilt kanseri türüdür. Cilt yüzeyinde daha agresif davranabilir ve metastaz yapma potansiyeline sahiptir.
  • Melanom: En tehlikeli cilt kanseri türüdür. Melanositlerden kaynaklanır ve hızla metastaz yapabilir.

• Tedavi:

  • Cerrahi Eksizyon: Tümörün geniş bir çevresel sağlam doku ile birlikte çıkarılması. Margin kontrolü önemlidir.
  • Mohs Mikrocerrahisi: Kanserli dokunun katman katman çıkarılıp anında mikroskop altında incelenmesi. Yüksek tedavi başarısı ve minimal doku kaybı sağlar.
  • Lenf Nodu Diseksiyonu: Gerekirse, kanserin yayıldığı lenf nodlarının çıkarılması.
  • Adjuvan Tedaviler: Radyoterapi veya kemoterapi, özellikle ileri evre melanom veya yayılmış SCC vakalarında kullanılabilir.

Ameliyat Öncesi Hazırlık:

• Değerlendirme: Lezyonun tipi, yeri ve büyüklüğü değerlendirilir. Biyopsi ile kesin tanı konulur. Hastanın genel sağlık durumu ve tıbbi geçmişi göz önünde bulundurulur.
• Planlama: Ameliyat planı, hastanın bireysel ihtiyaçlarına ve estetik beklentilerine göre özelleştirilir. Hastaya ameliyat süreci, riskler ve iyileşme süreci hakkında bilgi verilir.

Ameliyat Sonrası Bakım:

• Erken Dönem: Ameliyat sonrası yara bakımı, enfeksiyon riskinin azaltılması için antibiyotik tedavisi ve ağrı yönetimi sağlanır. Yaranın düzenli olarak temizlenmesi ve pansuman yapılması önemlidir.
• Uzun Dönem: Hastalar, cilt kanseri riskine karşı düzenli dermatolojik kontrollerle izlenir. Koruyucu önlemler, özellikle güneşten korunma, hastalara vurgulanır. Skar bakımı ve gerekiyorsa rekonstrüktif cerrahi işlemler planlanır.

Sonuç: Plastik cerrahlar, iyi huylu ve kötü huylu deri tümörlerinin tedavisinde estetik ve fonksiyonel sonuçları en üst düzeye çıkarmayı hedefler. Cerrahi tedavi yöntemlerinin dikkatli bir şekilde seçilmesi ve uygulanması, hastaların yaşam kalitesini arttırırken, kanserin nüks etme riskini de en aza indirir.